WPŁYW INTENSYWNYCH OPADÓW DESZCZU NA WYMYWANIE SUBSTANCJI BIOGENNYCH ZE ZLEWNI ROLNICZEJ
1
Katedra Ochrony i Kształtowania Środowiska, Politechnika Białostocka, ul. Wiejska 45A, 15-351 Białystok
Data publikacji: 01-05-2016
Inż. Ekolog. 2016; 47:1-9
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
W pracy przedstawiono wyniki pomiarów wielkości opadów atmosferycznych, natężenia przepływu oraz stężenia azotanów, fosforanów i jonów amonowych w wodach niewielkiego cieku w krajobrazie rolniczym w okolicach Białegostoku. Stwierdzono, że występowanie gwałtownych opadów deszczu może przyczynić się do pogorszenia jakości wód cieku w krajobrazie rolniczym. Stężenie substancji rozpuszczonych rośnie w trakcie zwiększonego natężenia przepływu wody w cieku, a maleje w trakcie niskich stanów wody. Podczas półrocza letniego w 2009 r. wody niewielkiego cieku transportowały około 365 kg ładunku azotanów, 12 kg jonów amonowych i około 5 kg fosforanów. Natomiast w roku 2010 w miesiącach maj – wrzesień, w wodzie cieku odnotowano około 1139 kg ładunku azotanów, 8 kg jonów amonowych i około 19 kg fosforanów. W związku z tym wezbrania wywołane opadami deszczu są okresem intensywnego wymywania biogenów.
REFERENCJE (25)
1.
Banaszuk H., Banaszuk P., Kondratiuk P., 1996. Walory przyrodnicze gminy Choroszcz. W: Banaszuk H. (red.) Środowisko przyrodnicze północno-wschodniej Polski. Stan walory i zagrożenie wybranych ekosystemów. Wyd. PB, 9, 69–80.
2.
Banaszuk P., 2007. Wodna migracja składników rozpuszczonych do wód powierzchniowych w zlewni górnej Narwi. Wyd. Polit. Bialost. Białystok, ss. 18.
3.
Bates B.C., Kundzewicz Z.W., Wu S., Palutikof J.P., 2008. Climate Change and Water. Technical Paper of the Intergovernmental Panel on Climate Change, ss. 214.
5.
Curtis C., Simpson G., 2007. Freshwater Umbrella – The Effects of Nitrogen Deposition and Climate Change on Freshwaters in the UK. Report to DEFRA under Contract CPEA17, July 2007. ECRC Research Report No. 115, Environmental Change Research Centre, University College London, London, ss. 222.
6.
Frey C, Davies H.C., Gurtz J., Schär C. 2000. Climate dynamics and extreme precipitation and flood events in Central Europe. Integrated Assessment, 1, 4, 281–299.
7.
Górniak A., Zieliński P., 1999. Rozpuszczona materia organiczna w wodach rzek północno-wschodniej Polski. W. Ochrona zasobów jakości wód powierzchniowych i podziemnych. Wyd. Ekon. i Środ. Białystok, 127–123.
9.
Gromiec M., Dojlido J., 2006. Zmiany jakości wody wybranych zbiorników wodnych. IMiGW, Warszawa.
10.
Grygorczuk-Petersons E.H., 2008. Wpływ opadów atmosferycznych na skład zbiornika wodnego Zarzeczany woj. podlaskie. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, PAN Kraków Nr 5, 129–137.
11.
House W.A., Leach D.V., Armitage P.D., 2001. Study of dissolved silicon and nitrate dynamics in a freshwater stream. Water Res. 35, 11, 2749–2757.
13.
Jaskuła J., Sojka M., Wicher-Dysarz J., 2015. Analiza tendencji zmian stanu fizykochemicznego wód rzeki Głównej. Inżynieria Ekologiczna 44, 154–161.
14.
Jekatierynczuk-Rudczyk E., Zieliński P., Górniak A., 2006. Stopień degradacji rzeki wiejskiej w bezpośrednim sąsiedztwie Białegostoku. Woda Środ. Obsz. Wiej. T. 6 z. 2(18), 143–153.
15.
Koc J., Szymczyk S., Cymes I., 2003. Odpływ substancji z gleb. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 493, 395–400.
16.
Kupczyk E. 1997. Opad na powierzchni ziemi. W: Soczyńska U. (red.) Hydrologia dynamiczna. PWN, 108–121.
17.
Kupczyk E., Suligowski R. 1997. Statystyczny opis struktury opadów atmosferycznych jako element wejścia do modeli hydrologicznych. W: Soczyńska U. (red.) Predykcja opadów i wezbrań o zadanym czasie powtarzalności. Warszawa, 21–86.
18.
Kyselý,J., Beranová, R., 2008. Climate-change effects on extreme precipitation in central Europe: uncertainties of scenarios based on regional climate models. Theoret. Appl. Climatol. 95, 3–4, 361–374.
19.
Łomnicki A., 1999. Wprowadzenie do statystyki dla przyrodników. PWN Warszawa, ss. 261.
20.
Oenema O., Roest C.W.J., 1998. Nitrogen and pfospforus losses from agriculture into surfece waters, the effects of policies and measures in the Netherlands. Water Scien Technical, 2, 19–30.
21.
Pociask-Karteczka J., 2006. Zlewnia właściwości i procesy. Kraków: Wyd. UJ, 145–153.
22.
Popek Z., Wasilewicz M., Bańkowska A., Boczoń A., 2014. Sezonowa zmienność odpływu wody i ładunków biogenów ze zlewni Wielkiej Strugi do jeziora Zdworskiego. Monografie komitetu gospodarki wodnej PAN, z. XX, tom 2, 341–354.
23.
Scholz G., Quinton J.N., Strauss P. 2007. Soil erosion from sugar beet in Central Europe in response to climate change induced seasonal precipitation variations. Catena, 10.1016.
24.
Senior C.A., Jones R.G., Lowe J.A., Durman C.F., Hudson D. 2002. Predictions of extreme precipitation and sea-level rise under climate change. Phil. Trans. R. Soc. Lond. A 360, 1301–1311.
25.
Sojka M., Murat-Błażejewska S., Kanclerz J., 2008. Wymywanie związków azotu i fosforu ze zlewni rolniczej w zróżnicowanych okresach hydrometeorologicznych. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych z. 526, 443–450.
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
