PL EN
OCENA MOŻLIWOŚCI ZASTOSOWANIA KRZYWEJ OPADANIA PRZEPŁYWÓW DO OCENY RETENCJI
 
Więcej
Ukryj
1
Instytut Melioracji Kształtowania Środowiska i Geodezji, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, ul. Piątkowska 94, Poznań
 
 
Data publikacji: 15-11-2015
 
 
Inż. Ekolog. 2015; 45:169-175
 
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Celem pracy było przedstawienie możliwości zastosowania krzywej opadania przepływów w małej zlewni nizinnej do oceny wielkości retencji odpływowej. Rozpatrywana mikrozlewnia leśna o powierzchni 0,52 km2 położona jest w centralnej części Wielkopolski w Puszczy Zielonka. Zlewnia cieku Hutki ma charakter typowo leśny i charakteryzuje się dużymi zdolnościami retencyjnymi. Zlewnia cieku Hutka jest w 89% zalesiona, pozostałe 11% powierzchni zajmują głównie zabagnienia i nieużytki. Głównie występują tutaj siedliska boru mieszanego świeżego (BMśw), boru świeżego (Bśw) oraz olsu (Ol). Krajobraz zlewni charakteryzuje się dużą ilością zagłębień bezodpływowych, które wypełnione są częściowo wodami opadowymi lub torfowiskami, ze słabo rozwiniętym naturalnym drenażem. Długość cieku nie przekracza 1 kilometra, średnia szerokość wynosi około 0,5 m, a średnia głębokość zmienia się w granicach od 0,2 do 0,3 m. Podczas prowadzonych badań w latach hydrologicznych 1997/98–1999/2000, zaobserwowano 35 większych (charakterystycznych) wezbrań w przepływach cieku Hutki, występujących po znaczących opadach atmosferycznych. Najbardziej zbliżone współczynniki α i n do wartości średnich ma krzywa opadania z okresu 18–24 września 2000 roku Porównując wartości krzywej z modelu i krzywej otrzymanej na podstawie obserwacji przepływów wody w cieku, można stwierdzić, że obie krzywe są do siebie bardzo podobne i mają bardzo zbliżone wartości rzędnych oraz kształt. Dla pozostałych krzywych opadania maksymalne różnice rzędnych są podobnego rzędu ok. 0,1–0,2 l/s/km2. Obliczone wartości α i n nie wykazują regularności. Nie występują znaczące statystyczne zależności parametrów modelu Hortona (dla krzywych opadania przepływów) α i n np. od przepływów początkowych (Qo) lub podstaw fal wezbraniowych (Qp). W konsekwencji obliczony związek między tymi parametrami, dla oceny całkowitej retencji odpływowej zlewni – retencji w funkcji przepływu ma charakter jedynie orientacyjny.
 
REFERENCJE (12)
1.
Chałmicki W., Wolski W. 1978. Porównanie i ocena przydatności metod wydzielenia odpływu podziemnego w zlewniach górskich. Folia Geogr. Ser. Geogr. Phys. 11, 111–121.
 
2.
Gutry-Korycka M. 1994. Odpływ powierzchniowy jako funkcja retencji podpowierzchniowej. Przegląd Geofiz. XXXIX, 4, 359–373.
 
3.
Jokiel P. 1994. Zastosowanie wzorcowej krzywej wysychania do oceny zasobów wodnych wód podziemnych zlewni i ich odnawialności. Wiadomości IMGW, t. 17, z. 1, 31–51.
 
4.
Kiciński T. 1962. Krzywe opadania wysychania przepływów. Zeszyt. Nauk. SGGW, Melioracje Rolne nr 5.
 
5.
Kosturkiewicz A., Piechocki T. 1979. Krzywa opadania przepływów w okresach bezdeszczowych w małej zlewni nizinnej. Prace Komisji Nauk Rolniczych i Komisji Nauk Leśnych, t. XLVIII, 33–38.
 
6.
Kosturkiewicz A., Czopor S., Korytowski M., Stasik R., Szafrański Cz. 2002. Odpływy i retencja siedlisk leśnych w małych zlewniach. Rocz. AR Pozn. CCCXLII, Melior. Inż. Środ. 23, 217–227.
 
7.
Lambor J. 1962. Metody prognoz hydrologicznych. WKiŁ, Warszawa.
 
8.
Langbein W.B. 1940. Channel-storage and unit-hydrograph studies. Am. Geoph. Union Trans., 21, Washington.
 
9.
Liberacki D. 2009. Zmienność przepływów w małym cieku leśnym. Roczniki Ochrony Środo-wiska, tom 11, 1201–1211.
 
10.
Liberacki D., Korytowski M. 2010. Zmienność stanów wód gruntowych w wybranych siedli-skach leśnych na obszarze Wielkopolski, w latach o różnym przebiegu warunków meteorologicz-nych. Współczesne problemy gospodarki wodnej i eksploatacji systemów melioracyjnych. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych, z. 548, t. II, 347–358.
 
11.
Stasik R, Szafrański Cz. Korytowski M, Liberacki D. 2007. Dynamika zmian przepływu w małych ciekach nizinnych. Międzynarodowa konferencja naukowa ENVIRO 2006, Kraków Dobczyce. Formatio Circumiectus Acta Sci. Pol. S., 6(1), 15–25.
 
12.
Wrzesiński D. 1999. Struktura odpływu rzecznego w dorzeczu Warty na tle sezonowości zjawisk hydroklimatycznych. PTPN, Poznań, ss. 155.
 
Journals System - logo
Scroll to top